JavaScript là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay, được sử dụng rộng rãi trong phát triển web frontend và backend. Tuy nhiên, nếu không tối ưu, mã JavaScript có thể gây ảnh hưởng đến hiệu suất website, trải nghiệm người dùng và khả năng bảo trì lâu dài. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các cách tối ưu trong lập trình JavaScript để giúp bạn viết code nhanh hơn, nhẹ hơn và dễ bảo trì hơn.
1. Tối ưu hoá vòng lặp (Loop Optimization)
Vòng lặp là một trong những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất:
Sử dụng
fortruyền thống thay vìforEachnếu cần hiệu năng cao.Lưu chiều dài mảng vào biến để tránh tính toán lại trong mỗi vòng lặp:
- Tránh lồng vòng lặp nếu có thể — vì complexity tăng theo cấp số nhân.
const length = arr.length;
for (let i = 0; i < length; i++) {
// xử lý
}
2. Giảm truy cập DOM
DOM manipulation là tác vụ tốn tài nguyên. Một số cách tối ưu:
Giảm số lần truy cập DOM bằng cách lưu các phần tử vào biến:
Sử dụng
DocumentFragmentđể thêm nhiều node cùng lúc thay vì thêm từng cái.Tránh thao tác DOM trong vòng lặp.
const element = document.getElementById(‘example’);
element.textContent = ‘Hello World’;
3. Viết code sạch, dễ hiểu và tránh lặp lại
Tuân thủ nguyên tắc DRY (Don’t Repeat Yourself) – tránh viết lại đoạn code giống nhau.
Tách hàm ra nhỏ, làm một việc duy nhất (Single Responsibility Principle).
Đặt tên biến, hàm có nghĩa, giúp người khác dễ đọc và bảo trì.
4. Sử dụng cấu trúc dữ liệu hiệu quả
Dùng Object hoặc Map để tra cứu thay vì
Array.find().Nếu cần kiểm tra sự tồn tại, hãy dùng:
if (myMap.has(key)) { … }
5. Tối ưu bất đồng bộ (Async Optimization)
Dùng
async/awaitthay vì.then()để code dễ đọc và quản lý lỗi tốt hơn.Sử dụng
Promise.all()để chạy nhiều tác vụ bất đồng bộ song song.
await Promise.all([api1(), api2(), api3()]);
6. Tận dụng công cụ build và minify
Sử dụng Webpack, Vite, hoặc Rollup để bundle và tối ưu hoá code.
Minify JS bằng Terser, UglifyJS, hoặc tích hợp trong các công cụ build.
Tree Shaking: loại bỏ các đoạn code không dùng đến.
7. Kiểm tra hiệu suất với công cụ Developer Tools
Sử dụng Chrome DevTools để kiểm tra hiệu suất JS, memory leak, và profiling.
Tab Performance giúp xác định đoạn code gây chậm.
Dùng Lighthouse để đánh giá tổng quan hiệu suất web.
8. Tránh các lỗi bảo mật phổ biến trong JavaScript
Tránh sử dụng
eval(),innerHTMLvới dữ liệu chưa được lọc.Sử dụng CSP (Content Security Policy) để bảo vệ khỏi XSS.
Luôn validate và sanitize dữ liệu đầu vào.
